16 Haziran tarihinde dünyanın ilk kadın kozmonotu olan Rus Valentina Tereşkova’nın uzaya çıkmasının 50. yıldönümü kutlanıyor. O tarihten tam 49 yıl sonra 16 Haziran 2012 tarihinde Çin Hava Kuvvetleri Binbaşı Liu Young uzaya çıkmakla Çin’in kadın uzaycılığının sayfasını açmış oldu. Bugüne kadar başta Amerikalılar olmak üzere çeşitli ülkelerden toplam olarak 50’den fazla kadın astronot uzay çıktı. Bu yolda ilk adımlar, rekorlar ve keşifler ise Sovyet ve Rus kadın kozmonotları tarafından gerçekleştirildi.
50 yıl içerisinde SSCB ve Rusya uzaya üç kadın gönderdi: dünyanın ilk kadın kozmonotu Valentina Tereşkova 1963 yılında, 19 yıl sonra Svetlana Savitskaya, ondan 12 yıl sonra da Yelena Kondakova uzaya çıktı. Rusya K.E.Tsiolkovskiy Uzaycılık Akademisi’nden akademisyen İgor Marinin, Rusya’nın Sesi Radyosuna verdiği röportajda bu kadınların her birinin uçuşunun bir atılım, keşif ve kahramanlık niteliğini taşıdığını kaydetti:
“Valentina Tereşkova’nın ilk uçuşu aslında çekimsizlik koşullarının kadın organizması üzerinde ne gibi etki yaratacağı, kadının erkek gibi uzay gemisini yöneterek çeşitli görevleri yerine getirip getirmeyeceği sorularına cevap bulmak için yapılan bir deneydi. Bu deney uzay uçuşunun ekreklerin yapabildikleri çok zor bir iş olduğunu, kadınların ise bu koşullarda büyük zorluklar çektiklerini göstermişti. Bir sonraki etapta kadınları yeniden uzaya gönderme fikri Energiya Tasarım Bürosu Baş Tasarımcısı Valeriy Gluşko tarafından ortaya atıldı. 1980 yılında Gluşko mühendis, pilot ve doktor kadınlardan ibaret olan oldukça büyük bir grup oluşturup antrenmanlarına başladı. Ama onun sonuçları uzayın Gagarin uçuşundan 20 yıl sonra da zor bir erkek işi olduğunu gösterdi. Bu nedenle uzay uçuşlarının sert koşulları her kadına göre değil. O dönemki adaylardan sadece Svetlana Savitskya uçuş için uygun görüldü. O, artık Challenger mekiği ile uzaya giden Amerika’lı Sally Ride’dan önce uçuşunu gerçekleştirmiş oldu. İkinci kez yaptığı uçuş yine rekor kırdı – Savitskaya açık uzaya çıkan ilk kadın olmuştur. Böylece kadın kozmonotlar rekorlar kırıyorlardı. Savitskaya’dan sonra uzaya giden kozmonot Yelena Kondakova ilk kez uzun süreli bir uçuş gerçekleştirdi.”
1960’lı ve 1980’li yıllarda kadın uzaycılığını kitle haline getirme planları geliştiriliyordu. Podmoskovye bölgesinde bulunan ‘Zvezdny’ Kozmonot Eğitim Merkezi’nde kadın ekipleri oturuyor, çalışıyor ve öğretim görüyordu. Kadın kozmonotlar aşağıdaki sert kıstaslara göre seçiliyordu: yaşı 30’u, boyu 170 santimetreyi, ağırlığı ise 70 kilogramı geçmemeli, paraşütçü olmalıydı. Ekibe kabul edildikten sonra kadınlar aylarca süren zor antrenmanlardan geçiriliyordu. İkinci kadın ekibinin bir üyesi kozmonot Yelena Dobrokvaşina şunları anlatıyor:
“Aslında kendime sporsever diyemem, doğrusu hiç bir zaman sporla pek ilgilenmezdim, onu ciddiye almazdım. Bu yüzden ekibe katılınca fazla ağır fiziksel iş ve antrenman ile karşı karşıya geldim, görevimi yerine getirmek için çok gayret sarfettim. Ben tıp alanında öğrenimi gördüm, doktorum, teknik bilimleri öğrenmek bana zor geliyordu, buna da büyük gayret sarf ediyordum.”
Bundan sonra kadın kozmonotlar için özellikle beden eğitimi ve fiziksel işe dair kıstaslar biraz yumuşatıldı. En önemlisi adayın sağlıklı olması ve yörüngede faydalı çalışabilmesi yani doktor ya da mühendis olmasıydı. Ama kozmonot olmak için motivasyon aynı kaldı: romantiklik ve keşif yapma isteği.
Uzaya çıkacak sonraki Rus kadın kozmonotu Yelena Serova olabilir. Uluslararası Uzay İstasyonu’na 7 yıldır hazırlandığı uçuşu 2014 yılının sonbaharına planlandı. Yelena’nın eşi de kozmonot. Onlar bir gün yörüngeye beraber çıkacağını hayal ediyorlar. Böyle uçuş başka gezegenlerin keşfi yolundaki ilk adım olacaktı. Büyük bir ihtimalle gelecekte uzun süreli uçuşlar bütün ailece gerçekleştiriliyor olacak.
0 yorum:
Yorum Gönder